عبادت بر سه نوع است :
1-عبادت بردگان یا عبادت از روی ترس ( مرگ و قبر و دوزخ و... )
2-عبادت مزدوران یا عبادت از روی طمع مزد و پاداش ( بهشت و حوری و ... )
3-عبادت آزادگان یا عبادت از روی " عشق الهی "
نوع عبادت و خواسته هرکسی بستگی به میزان درک و فهم او از خدا دارد و همان گونه که یک بچه آبنبات چوبی را به دنیایی از آگاهی ها و کمالات ترجیح می دهد ممکن است کسی هم حوری را بر عشق الهی ترجیح دهد . در عرفان ، عبادت از روی عشق الهی مورد نظر است.
تذکرة الاولیاء : " خداوندا اگر تو را از بیم دوزخ می پرستم در دوزخم بسوز و اگر به امید بهشت می پرستم بر من حرام گردان و اگر برای تو ، تو را می پرستم جمال باقی دریغ مدار "
در این باره بیان بسیار زیبا و شکوهمندی از حضرت علی ( ع ) نقل شده است که در ضمن مناجاتی چنین می فرماید : " تو را نه از بیم دوزخ می پرستم و نه به طمع بهشت بلکه چون شایسته پرستشی می پرستمت
بهترین شناخت
حضرت علی علیه اسلام درباره شناخت خداوند متعال می فرماید : « مَعرِفَةُ اللهِ سُبحانَهُ أعلَی المَعارِفِ » (1) . یعنی عالی ترین و بهترین معرفت ها ، همان شناخت خداوند متعال است به جهت این که علم ها و معرفت ها درای رتبه و درجه ای هستند بعضی از علم ها و شناخت ها از شرافت بالایی برخوردار هستند . و علم خداشناسی نیز به جهت اینکه درباره خداوند متعال و صفات و افعال او بحث می کند اشرف است .
امام صادق علیه السلام می فرماید : « افضل العبادة العلم بالله و التواضع له » ، برترین عبادت شناخت خداوند متعال و تواضع و فروتنی در برابر اوست . (2)
برهان شناخت خداوند متعال ، وجود کامل خداوند متعال است که که بالای همه کمال می باشد . زیرا که وجود خداوند از فطریات است . که ما در پست های قبلی درباره این برهان مطالبی را عنوان کردیم . (3)
در جای دیگر حضرت علی علیه السلام می فرماید : « اعرفوا الله بالله و دل علی ذاته بذاته » . برهان خداوند متعال وجود خود اوست . خداوند را به خود او که هستی محض است باید شناخت .که خداوند متعال هم می فرماید :
« أَوَلَمْ یَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ » ، یا كافى نیست كه او بر همه چیز شاهد و گواه است . (4)
مولوی در شعر خود می نویسید :
آفتاب آمد دلیل آفتاب گر دلیلت باید از وی رو متاب
با توجه به مطالبی که در این خصوص بیان شد . می توان گفت که دلیل و برهان خداوند متعال همان خداست که وجودش فطری و بدیهی است . و در هیچ علمی ، برهانی که از این روشنتر باشد نیست که بواسطه نور وجود خداوند متعال ، بر چشم بصیرت دل های انسان های وارسته و پاک عالم نمایان می شود .
حافظ می فرماید :
جمال یار ندارد حجاب و پرده ولی غبار ره بنشان تا نظر توانی کرد (5)
در جمع بندی مطلب در باره برهان و دلیل خداشناسی می توان گفت : هشت برهان و دلیل بر اثبات وجود خدا در کلمات و سخنان حضرت علی علیه السلام وجود دارد که آن دلایل عبارتند از : برهان معقولیت ؛ برهان فطرت ؛ برهان صدیقین ؛ برهان نظم ؛ برهان علّی ؛ برهان معجزه ؛ برهان حدوث و برهان فسخ عزائم . که ما به یکی از این برهان ( برهان فطرت ) به صورت اجمالی در پست ها قبلی اشاره کردیم . و مفصلا به فضل پروردگار عالم به توضیح هر یک از این برهان ها می پردازیم .
نظرات شما عزیزان:
:: برچسبها: عبادت بردگان, عبادت مزدوران, عبادت آزادگان, عشق, علاقه, طمح, ترس, تواضع وفروتنی, فطری, ,